Hollanda hükümeti, Nexperia şirketinin ihracatına Çin tarafından izin verilmesi halinde, şirketin kontrolünü bırakabileceğini duyurdu. Konuyla ilgili Bloomberg‘in haberine göre, sevkiyatların yeniden başlaması ve şirketin mali sorunlarının çözülmesinin ardından devlet denetimi kalkabilir.
Nexperia’da Kontrol Değişikliği İhtimali
Hollanda, Ekim ayının başlarında, çip üreticisi Nexperia‘nın kritik teknolojilerinin Çinli ana şirketi Wingtech‘e aktarılma endişesiyle şirketin yönetimine el koymuştu. Çin hükümeti ise bu duruma karşılık olarak, Nexperia‘nın Çin’deki üretim tesislerinde üretilen çiplerin ihracatını durdurdu.
Bu üretim hattı, şirketin küresel üretiminin yaklaşık olarak %70‘ini oluşturmakta ve Nexperia‘nın otomobillerde kullanılan çiplerin yaklaşık %40‘ını tedarik etmesi sebebiyle, küresel otomotiv tedarik zincirinde ciddi aksamalara yol açabileceği belirtiliyor.
İhracat Kısıtlamaları ve ABD Yaptırımları
Çin Ticaret Bakanlığı, Nexperia çiplerine yönelik ihracat kısıtlamalarında bir miktar yumuşamaya gitse de, şirketlerin istisna başvurusu yapmasını zorunlu kılan yeni düzenlemelerle ek bürokratik engeller getirilmiş durumda. İzinler, her başvuru için ayrı ayrı değerlendiriliyor.
Krizin temelinde, Aralık 2024‘te ABD’nin Nexperia‘nın ana şirketi Wingtech‘i kara listeye alması ve Eylül 2025‘te “Bağlı Şirketler Kuralı”nı genişleterek, %50‘den fazla Çin sahipliğine sahip tüm yan kuruluşları bu listeye dahil etmesi yatıyor. Wingtech‘in Nexperia‘daki payının %75‘in üzerinde olması, bu kararın şirket için ciddi sonuçlar doğurmasına neden oldu.
Otomotiv Sektörüne Etkileri
Hollanda’nın şirkete el koymasının resmi gerekçesi CEO’ya yönelik mali usulsüzlük iddiaları olsa da, zamanlaması ve diğer raporlar ABD’nin bu kararda etkili olabileceğini gösteriyor. Hollanda’nın müdahalesinin ardındaki gerçek nedenler tam olarak bilinmese de, Nexperia‘nın otomotiv yarı iletken pazarındaki büyük payı nedeniyle, çip tedarikinin yeniden başlamaması durumunda Avrupa ve Japonya’daki otomobil üreticilerinin üretimi durdurmak zorunda kalabileceği belirtiliyor. Bu durum, yalnızca büyük üreticileri değil, binlerce küçük işletmeyi de olumsuz etkileyebilir.
